HISTORIA SZKOŁY W BIAŁEJ

Pierwsza szkoła w Białej powstała w 1905 roku z inicjatywy Macierzy Szkolnej Janowskiej. Nauka odbywała się w domu Adama Jakubca, ale po kilku tygodniach szkoła została zamknięta przez Rosjan.

2 lutego 1915 roku ksiądz Michał Zawisza powierzył organizację szkoły ludowej w Białej pani Marii Janiszównej, on też sprawował nad nią nadzór. Była to szkoła prywatna, utrzymywana z funduszy Wielkiej Księżnej Tatiany. Działała pod szyldem ochrony i żywienia, gdyż obawiano się represji ze strony władz carskich.

Pierwsze lekcje odbywały się dla 7 uczniów. Szkoła funkcjonowała 3 miesiące – do maja 1915 roku, ze względu na zajęcie terenu przez Austriaków. We wrześniu wznowiono zapisy.

1916/1917 rok był pierwszym pełnym rokiem szkolnym. Szkoła liczyła 140 uczniów. Kierowniczka Maria Janiszówna otrzymała do pomocy Marcelę Zawiszankę.

W 1917 roku szkoła została upaństwowiona i upensjonowana przez okupacyjne władze austriackie.

Druga szkoła w Białej została uruchomiona w 1917 roku z nauczycielką Marią Burnatówną.

W latach 1918/1919 uruchomiono trzecią szkołę z nauczycielką Heleną Jasińską i czwartą szkołę z nauczycielką Władysławą Langenfeldówną.

Następnie w 1920 roku nastąpiło połączenie 4 szkół jednoklasowych w czteroklasową szkołę powszechną koedukacyjną imienia Tadeusza Kościuszki.

Skład Rady Pedagogicznej:

1)     Maria Janiszówna – kierownik szkoły (16 lat)

2)     Maria Burnatówna (18 lat)

3)     Stanisława Szerchowa (19 lat)

4)     Janina Langenfeldówna

5)     Józef Kusz

6)     Ks. Michał Zawisza

7)     W 1926 r. za J. Langenfeldówną przyszła Maria Kupcówna

8)     W 1927 r. za M. Kupcówą przyszedł Wawrzyniec Witowski

W 1928 r. odszedł J. Kusz, a za niego weszli:

9)     Apolonia Ryciakówna

10) Julia Marczykówna

W 1929 r. przybyli:

11) Maria Stokowska

12) Maria Żutikówna (później Jurczyszynowa)

13) Stanisław Jurczyszyn

14) W 1930 r. – Feliks Kwiatkowski

10 września 1926 r. – otwarcie V klasy.

2 września 1927 r. – otwarcie VI klasy.

2 września 1930 r. – otwarcie VII klasy.

15 września 1927 r. – Wizyta ks. Biskupa Mariana Fulmana.

Klasy liczyły od 20 do 70 uczniów.

Nauka odbywała się w 7 chałupach, m. in. Stanisława Kuźnickiego, Stanisława Gumienika, Parysia i Grzybowskiego.

17 września 1931 r. – I zebranie mieszkańców i uchwała w sprawie budowy szkoły.

Mieszkańcy Białej I i Białej II oddali na rzecz szkoły 1,5 ha ziemi z błonia zwanego Magazyńskim Ogrodem, dali bezpłatną pomoc w szarwarku przy budowie, opodatkowali się po 50 groszy z morga na rzecz szkoły.

22 czerwca 1932 r. – wyznaczono plac pod budowę szkoły.

9 grudnia 1932 r. poświęcono i wprowadzono się do częściowo wykończonego budynku szkoły (2/3 budynku).

15 października 1933 r. – zakończenie robót w szkole.

Budynek składał się z:

1)     7 sal lekcyjnych

2)     Pokoju nauczycielskiego

3)     Biblioteki

4)     Mieszkania dla kierownika

Komitet budowy szkoły:

1)     Grzegorz Szczepanik – kierownik szkoły (sekretarz i księgowy budowy szkoły)

2)     Franciszek Góra (prezes)

3)     Władysław Jocek – sekretarz gminy Kawęczyn (wiceprezes)

4)     Jan Łukasiewicz

5)     Antoni Wojtan

6)     Jan kusy

7)     Tomasz Wojtan

Projekt sporządził inżynier M. Krywień z Lublina.

W roku szkolnym 1932/1933 – pierwsi absolwenci 7-klasowej szkoły.

Skala ocen:

-       Bardzo dobry

-       Dobry

-       Dostateczny

-       Niedostateczny

Skala ocen z zachowania:

-       Bardzo dobry

-       Dobry

-       Odpowiedni (później dostateczny)

-       Nieodpowiedni (później niedostateczny)

Przedmioty:

1915 r. – Religia

            Język polski

            Śpiew

            Gimnastyka

            Rysunki

            Robótki ręczne kobiece

1936/37

            Sprawowanie

            Religia

            Język polski

            Arytmetyka z geometrią

            Przyroda

            Geografia

            Historia

Rysunki

Zajęcia praktyczne (roboty ręczne)

Śpiew

Ćwiczenia cielesne

12 maja 1935 r. kiedy umarł Marszałek Józef Piłsudski, w bialskim kościele 18 maja odbyły się uroczystości żałobne z udziałem miejscowego społeczeństwa, dzieci szkolnych i nauczycieli. Niebawem na placu szkolnym stanął obelisk z popiersiem Józefa Piłsudskiego oraz tablicą zawierającą nazwiska mieszkańców Białej poległych w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku (m. in. Pałka Dominik i Pyć Tomasz z Zakotula, Kiełbasa Ludwik z Wodończy, Kulpa Jan i Łukasiewicz Jan z Kabkazu). Niestety pomnik ten został rozbity na początku lat 50-tych na rozkaz komunistycznej władzy.